Kalsiyum ve Önemi
Kalsiyum, organizmada membran geçirgenliği, nöromuskuler ileti, kas kasılması, kemik yapımı, döllenme ve kan pıhtılaşması gibi son derece önemli görevler üstlenen bir mineraldir. Kalsiyum her şeyden önce kemiklerimizin ve dişlerimizin temel yapı maddesidir. Vücudumuzdaki kalsiyumun %99’u kemiklerimizde bulunmaktadır.
Kemik yapının ilk oluşum aşamasında osteoblastlar, kollajen ve ana maddeyi oluşturur. Osteoid oluşumunu takiben kollojen lifleri yüzeyinde kalsiyum tuzları çökmeye başlar. İleriki aşamalarda çöken bu tuz çekirdeklerinde hidroksiapatit kristalleri oluşur.
Diş gelişiminde de dentin ve minenin sağlıklı olabilmesi için diyette yeterli kalsiyum ve fosfatın bulunması gerekir. (
www.turk-bilim.com)Kemik büyümesi ve gelişmesi ana rahmindeki ilk haftalardan başlayarak bütün çocukluk boyunca devam etmekte ve kız çocuklarında 15-16 yaşlarına kadar, erkek çocuklarında ise 17-18 yaşlarına kadar sürmektedir. Çocuğun sağlıklı gelişimi ve kemiklerinin güçlenmesi için besinlerindeki kalsiyum içeriği büyük önem taşımaktadır. Günlük 1000 mg(1 litre süte karşılık gelir) kalsiyum organizma için yeterlidir. Bunun %35’i barsaklardan emilecek, kalanı feçes ile atılacaktır.
Bu dönemde besinlerle yeterli kalsiyum alınmaması durumunda, kemik mineralizasyonu önemli ölçüde azalır. Çocuğun kemik ve diş gelişiminde önemli sorunlar görülür. Boy sınırlı uzayabilir, uzun kemiklerin gelişiminde bozukluklar ortaya çıkabilir. Kemik kitlesi maksimum değere ulaşamaz. Sinir sisteminde kolay uyarılabilirlik, spontan deşarjlar, kaslarda tetaniler oluşur.
Yaşlılık dönemindeki insanların kalsiyuma daha çok ihtiyacı vardır. İnsanlar yaşlandıkça, vücutlarında kalsiyum ve diğer besinler eskisi kadar etkin bir şekilde emilemez. Yaşlıların kronik tıbbi problemlere sahip olması ve kalsiyum emilimini azaltan ilaçları kullanma olasılıkları da daha yüksektir.Ayrıca kalsiyumun bağırsaklardan emilimini sağlayan D vitamini miktarının yetersiz olması kalsiyum eksikliğine yol açabilir.
Yeterli kalsiyumun alınması kemik mineral kaybını azaltır, kemik sağlığının korunmasında önemli rol oynar. Bu nedenle yaşlılıkta kalsiyum içeriği yüksek besinler tüketilmelidir.
Kalsiyumun vücutta kullanılabilmesi için D vitaminine gereksinim vardır. Besinlerle D vitamini gereksinimi yeterli düzeyde karşılanamadığından yaşlıların güneş ışınlarından yeterince yararlanması sağlanmalıdır.
Kadınlarda kalsiyum, özellikle menopoz döneminde çok önemlidir. Menopozla beraber östrojen düzeyleri düşer. Östrojen, kemiklerdeki kalsiyumun azalmasını önleme görevi de görür. Menopozda östrojen düzeyi azalınca, kemik yıkımı da artmaya başlar.
Menopozdaki kadınların günde en az 1500 mg. kalsiyum almaları gerekir. Ulusal Osteoporoz Derneği, menopozdaki kadınların günde iki kez kalsiyum tableti almalarını öneriyor.
Ancak vücut tarafından emilebilen kalsiyum karbonat almaya özen gösterilmeli. Bazı kalsiyum tabletleri magnezyumlu olduğundan bunlar tercih edilmeli.